Tarihin İlk Mikro İşlemcisi: Intel 4004
3 min read
Bilgisayarlar hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline geldi. Her gün akıllı telefonlarımızdan, tabletlerimizden, dizüstü bilgisayarlarımızdan veya masaüstü bilgisayarlarımızdan yararlanıyoruz. Peki bu cihazların hepsinin ortak noktası nedir? Cevap basit: Mikro işlemciler.
Mikro İşlemci Nedir?
Mikro işlemci, bir bilgisayarın beyni olarak tanımlanabilir. Programlanabilir bir sayısal elektronik bileşendir ve merkezi işlem birimi (CPU) olarak görev yapar. Bir mikro işlemci, bir yarı iletken tüm devrede (IC) binlerce veya milyonlarca transistör barındırır ve bu transistörler aracılığıyla veri işler, komut alır ve sonuç üretir.
Intel 4004 Nasıl Ortaya Çıktı?
Peki tarihin ilk mikro işlemcisi nasıl ortaya çıktı? Bu sorunun cevabı için 1970’li yıllara gitmemiz gerekiyor. O zamanlar bilgisayarlar çok büyük ve pahalıydı ve sadece kurumlar tarafından kullanılıyordu. Bilgisayarların küçültülmesi ve yaygınlaştırılması için yeni bir teknolojiye ihtiyaç vardı.
Bu ihtiyacı karşılayan şirket ise Intel oldu. Intel, 1968 yılında Robert Noyce ve Gordon Moore tarafından kurulmuş bir yarı iletken üreticisiydi. Intel, ilk başlarda bellek çipleri üretiyordu ancak daha sonra mikro işlemci üretimine yönelmeye karar verdi.
Intel’in mikro işlemci üretimine girişinin sebebi ise Japon bir şirket olan Busicom ile yaptığı bir anlaşmaydı. Busicom, hesap makinesi üreten bir firmaydı ve Intel’den hesap makineleri için özel bir yonga seti tasarlamasını istedi. Intel, bu teklifi kabul etti ancak Busicom’un istediği yonga seti çok karmaşık ve maliyetliydi.
Intel’in baş mühendisi olan Ted Hoff, Busicom’un istediği yonga setini basitleştirmek için yeni bir fikir ortaya attı. Hoff, hesap makinesinin tüm fonksiyonlarını tek bir yarı iletken tüm devrede toplayabilecek programlanabilir bir bileşen tasarlamayı önerdi. Bu bileşen, mikro işlemci olarak adlandırılacaktı.
Hoff’un fikri Intel yönetimi tarafından desteklendi ve Hoff’a yardımcı olması için Federico Faggin ve Stan Mazor adlı iki mühendis daha görevlendirildi. Bu üçlü, 1971 yılında tarihin ilk mikro işlemcisini geliştirdi: Intel 4004.
Intel 4004’ün Teknik Özellikleri
Intel 4004, sadece 4 bitlik bir mimariye sahipti ve saat hızı 740 kHz idi. Bu demek oluyor ki, Intel 4004 saniyede 92 bin işlem yapabiliyordu. Günümüzdeki işlemcilerle kıyaslandığında çok düşük bir performans gibi görünse de, o zamanlar büyük bir başarıydı.
Intel 4004, PMOS teknolojisi ile üretilmişti ve yaklaşık 2 bin 300 transistör içeriyordu. Transistörlerin boyutu ise yaklaşık 10 mikrondu yani tam 10bin nanometre. Günümüz işlemcilerinin 3 nanometre olduğunu hatta 2 nanometreye kadar indiklerini hatırlatayım.
Her ne kadar bazı insanlar bu işlemciyi sadece hesap makinesi işlemcisi olarak kabul etseler de (ki yanlış sayılmazlar) Intel 4004 ile bir devri başlattı. Şu anda kullandığımız bilgisayar , telefon hatta buzdolabında bile bu yaşlı kurtun kalbi atıyor.
Kaynaklar:
