Monitör Seçimi Rehberi

Bilgisayar kullanımınızı etkileyen önemli bir faktör olan monitör seçimi, birçok kriteri göz önünde bulundurmayı gerektirir. Bu rehberde, monitör alırken nelere dikkat etmeniz gerektiğini ve hangi monitörün size uygun olduğunu anlatacağız.

Ekran Tipi

Monitörler düz (flat) veya kavisli (curved) olabilir. Düz monitörler, daha geniş bir görüş açısı sunar, kavisli monitörler ise, daha sürükleyici bir deneyim sağlar ve göz yorgunluğunu azaltır.

Kavisli monitörler genellikle oyun oynamak için tercih edilir. Çünkü kavisli ekran, oyuncuyu oyuna dahil eder ve daha gerçekçi bir his verir. Ayrıca, kavisli ekranın kenarlarına bakarken gözlerinizin daha az hareket etmesi gerekir, bu da göz yorgunluğunu önler.

Düz monitörler ise, daha çok profesyonel veya ev-ofis kullanımı için uygundur. Çünkü düz ekran, renk ve şekil bozulmasını en aza indirir ve daha doğru bir görüntü sunar. Ayrıca, düz ekranlar birden fazla monitörle yan yana kullanıldığında daha estetik bir görünüm sağlar.

Panel Tipi

Monitörlerde en yaygın olarak kullanılan panel tipleri TN, VA ve IPS’tir. Bu panellerin performans, görüntü kalitesi ve fiyat açısından farklılıkları vardır.

• TN paneller, en düşük gecikme süresi ve en yüksek yenileme hızına sahiptir, ancak renk ve açı kalitesi düşüktür. TN paneller oyun oynamak için uygun olabilir.

• VA paneller, en iyi kontrast oranı ve siyah kalitesine sahiptir, ancak gecikme süresi yüksektir. VA paneller film izlemek için uygun olabilir.

• IPS paneller, en iyi renk ve açı kalitesine sahiptir, ancak gecikme süresi ve kontrast oranı orta seviyededir. IPS paneller profesyonel kullanım için uygun olabilir.

• OLED paneller: OLED paneller, organik ışık yayan diyotlar kullanarak görüntü oluşturan bir teknolojidir. OLED paneller, kendi ışıklarını yaydıkları için arka aydınlatmaya ihtiyaç duymazlar. Bu sayede, daha ince, daha hafif, daha esnek ve daha enerji verimli olurlar. OLED panellerin en büyük avantajı, siyah rengi tam olarak gösterebilmeleridir. Çünkü siyah pikseller tamamen kapanır ve ışık yaymazlar. Bu da kontrast oranını artırır ve görüntü kalitesini iyileştirir. OLED paneller ayrıca renk doğruluğu, açı bağımsızlığı ve hızlı tepki süresi gibi özelliklere de sahiptir.

• MiniLED paneller: OLED panellerle mantık olarak aynı olsalar da her piksel için bir led yerine, bölgesel ledler konulur. Doğal olarak led sayısı azalır. Ama yine de yüksek renk doğruluğuna sahiptir.

Panel tipi seçerken, monitörünüzü hangi amaçla kullanacağınızı ve hangi özelliklere öncelik vereceğinizi belirlemeniz gerekir.

---

İlginizi Çekebilir: Lenovo 2025 Hedefi: Tüketicilerin Kendi Cihazlarını Tamir Edebilmesini Sağlayacak

---

Gecikme Değeri

Monitörün girdiyi algılayıp görüntüyü oluşturması arasındaki süreye gecikme değeri denir. Bu değer milisaniye (ms) cinsinden ölçülür. Gecikme değeri ne kadar düşükse, monitör o kadar hızlı tepki verir.

Gecikme değeri, özellikle oyun oynamak için önemlidir. Çünkü gecikme değeri yüksek olan bir monitörde, klavye veya fare ile yaptığınız hareketlerin ekranda görülmesi gecikebilir. Bu da oyun performansınızı olumsuz etkileyebilir.

Oyun oynamak için 1 ms veya daha düşük bir gecikme değerine sahip bir monitör tercih etmeniz önerilir. Profesyonel veya ev-ofis kullanımı için ise 5 ms veya daha düşük bir gecikme değeri yeterli olabilir.

Ekran Renk Kalitesi

Monitörün renkleri ne kadar doğru ve canlı gösterdiğini belirten bir kriterdir. Renk kalitesi, bit derinliği, renk gamı ve renk doğruluğu gibi faktörlere bağlıdır.

• Bit derinliği, monitörün gösterebileceği renk sayısını belirler. Genellikle 6, 8 veya 10 bit paneller bulunur. Bit derinliği ne kadar yüksekse, renk geçişleri o kadar yumuşak olur.
• Renk gamı, monitörün gösterebileceği renk aralığını belirler. DCI-P3 ve sRGB en yaygın kullanılan renk gamlarıdır. Renk gamı ne kadar yüksekse, renkler o kadar zengin olur.
• Renk doğruluğu ise, monitörün gerçek hayattaki renklere ne kadar yakın olduğunu belirler. Delta E değeri ile ölçülür. Delta E değeri ne kadar düşükse, renkler o kadar doğru olur.

Renk kalitesi yüksek olan bir monitör tercih etmeniz, görsel içerikleri daha gerçekçi ve zengin bir şekilde izlemenizi sağlar. Özellikle grafik tasarım, fotoğrafçılık, video düzenleme gibi alanlarda çalışanlar için renk kalitesi çok önemlidir.

Tazeleme Hızı

Monitörün saniyede kaç kere görüntüyü yenilediğini belirten bir kriterdir. Hz cinsinden ölçülür. Hz değeri ne kadar yüksekse, görüntü o kadar akıcı ve pürüzsüz olur.

Hz değeri, özellikle oyun oynamak için önemlidir. Çünkü Hz değeri yüksek olan bir monitörde, hareketli sahnelerde görüntü kırılması veya bulanıklık olmaz. Bu da oyun deneyiminizi daha keyifli hale getirir.

Oyun oynamak için en az 75 Hz, mümkünse 120 Hz veya daha yüksek bir Hz değerine sahip bir monitör tercih etmeniz önerilir. Profesyonel veya ev-ofis kullanımı için ise 60 Hz veya daha yüksek bir Hz değeri yeterli olabilir.

Sonuç

Her ne kadar alacağınız monitörü bütçeniz belirse de bu bütçe dahilinde neler alabileceğinizi de bilmek ve bütçeyi doğru değerlendirmek önemlidir. Her oyuncu ibaresi bulunan monitör oyuncu monitörü değildir örneğin. İşinize ve kullanımınıza uygun seçenekleri değerlendirmek gerek.

Benim önerilerim de ayrıca şu şekilde;

• Oyun için yüksek tazeleme hızına sahip (144Hz gibi), daha düşük gecikme değerine sahip (gerçek 1ms) ve 24 inç 1080p monitörler tercih edebilirsiniz. Amaç daha hızlı oynamak ve tepkinizi daha çabuk vermek olduğu için bu değerler daha iyi olacaktır.
• İş için her zaman IPS öneriyorum. Daha güzel renkler ve gözünüzün az yorulması için. Büyük monitörlerde çözünürlüğü de yüksek seçmeyi unutmayın. İnç başına düşen piksel oranı (ppi) yüksek olmalıdır. Örneğin 24 inçte 1080p ise , 27 inçte 1440p tercih etmeniz daha iyi olacaktır.
• Profesyonel görüntü ve renk işlerinde zaten bunun için özel hazırlanmış monitörler var. O cihazlar özel olarak kalibre ediliyor. Onun için Asus ProArt gibi monitörler tercihiniz olabilir.